Fonologie
Het Hongaars heeft 14 klinkers en 25 medeklinkers. De klinkers kunnen onderverdeeld in lange klinkers en korte klinkers (Kornai 1986: 15).
Tabel 1. Klinkers De enige klinker die het Nederlands wel heeft en die niet in het Hongaars voor komt is de schwa [ə]. Het Hongaars kent wel opeenvolgende klinkers, maar deze worden niet als een tweeklank (diftong) uitgesproken. Hongaarse sprekers zullen dus moeite hebben met Nederlandse woorden zoals: 'ijs' ( [ɛɪ]) 'huis' ( [œy]) 'zout' ([ɑu]), 'neus' ([øʏ]) maar ook met 'beet' ([eɪ]) en 'boot' ([oʊ]) (Rietveld en Van Heuven 2009; 70).
De medeklinkers van het Hongaars zijn de volgende (Kornai 1986: 15): Er zijn veel medeklinkers die in het Nederlands voorkomen en die het Hongaars niet heeft. Het gaat bijvoorbeeld om de [ŋ] als in ‘eng’ en de stemloze [ç], [x] of [χ] als in ‘acht’ of de stemhebbende [ɣ] of [ʝ] in ‘geeuw’. Ook kent het Nederlands veel meer verschillende varianten van de ‘r’, zoals de klopper [ɾ], de ‘stemhebbende g’ die wordt uitgesproken als [ʁ], de triller [ʀ] of de ‘Gooische’ [ɹ]. Verder komt de [w] of [ʋ] als in ‘wang’ niet voor in het Hongaars. Met name dat laatste verschil kan problemen opleveren. De stemhebbendheid van de [v] is in het Hongaars veel duidelijker hoorbaar dan in het Nederlands, waardoor de uitspraak dichter aanlicht tege die van de [w]. Hierdoor hebben Hongaarse sprekers moeite met het onderscheid tussen bijvoorbeeld de Nederlandse woorden 'wang'en 'vang'.
Klinkerharmonie Net als het Turks en het Fins, wordt het Hongaars gekenmerkt door het verschijnsel van klinkerharmonie. Dit houdt in dat de klinkers binnen een woord ofwel allemaal voorklinkers of allemaal achterklinkers zijn. De zogenaamde voorklinkers worden voorin de mond uitgesproken, het gaat om de [i], [y], [e], [ø], [ɛ], [a] (Nederlands: ie, uu, ee, eu, è, aa). Voor de achterklinkers geldt dat de articulatie ervan achterin de mond plaats vindt. De achterklinkers van het Hongaars zijn de [u], [o], [ɔ], [ɑ] (oe, oo, ò, à). De klinkers [i] en [ɪ] kunnen zowel met voor- als met achterklinkers voorkomen (Kornai 1986: 29). Tabel 3. Klinkerharmonie Er zijn ook uitzonderingen met betrekking tot de regel van de klinkerharmonie, het gaat dan voornamelijk om samengestelde woorden en leenwoorden.
Klemtoon In het Hongaars ligt de klemtoon altijd op de eerste lettergreep. Dit patroon wijkt af van het Nederlands waar de klemtoon meestal op de voorlaatste lettergreep ligt. Een- en tweelettergrepige woorden zullen daarom weinig problemen opleveren voor Hongaarse sprekers. In deze woorden is de voorlaatste lettergreep ook de eerste lettergreep. Meerlettergrepige woorden kunnen lastig zijn. Polítie wordt dan uitgesproken als pólitie. Studénte als stúdente. |