Vietnamees Het Vietnamees is een toontaal. Dit betekent dat de toonhoogte bij het uitspreken van dezelfde lettergreep verandering kan geven in de betekenis van het woord. Er zijn heel wat dialecten in het Vietnamees, waarvan de voornaamste drie zijn: Noord-, Centraal- en Zuid-Vietnamees. De dialecten verschillen niet veel van elkaar. Alleen de toon wordt in sommige dialecten net wat anders gebruikt.
Klanken De uitspraak van het Vietnamees is zeer ingewikkeld. De taal bestaat uit eenlettergrepige woorden die op zes verschillende manieren uitgesproken kunnen worden. Hierdoor kan een woord verschillende betekenissen hebben. De taal heeft een relatief groot aantal klinkers. De klinkers verschillen in toonhoogte, lengte, melodie, intensiteit en glottaliteit (met of zonder opgespannen stembanden). Een medeklinker in het Vietnamees kan geschreven worden met 1 of 2 letters. Sommige medeklinkers hebben zelfs meerdere spellingswijzen.
Grammatica In het Vietnamees hebben zelfstandige naamwoorden geen meervoudsvormen en worden werkwoorden niet verbogen. Er worden aparte woorden gebruikt voor een verbuiging van een woord, terwijl in het Nederlands hetzelfde woord gebruikt wordt hiervoor. Dit wordt ook gebruikt bij het vormen van de persoonlijke voornaamwoorden, maar deze worden niet vaak gebruikt. Wanneer iemand aangesproken wordt, wordt het woord dat de relatie tot deze persoon uitdrukt gebruikt. (Dus in plaats van ‘Hoe gaat het met u?’ zeggen ze ‘Hoe gaat het met grootvader?’) Hiernaast wordt er in het Vietnamees niet echt gebruik gemaakt van de lidwoorden zoals in het Nederlands, maar van klasserende lidwoorden. Voor verschillende klasse woorden wordt een ander lidwoord gebruikt. De woordvolgorde in het Vietnamees is: onderwerp – werkwoord – lijdend/meewerkend voorwerp. Ze maken gebruik van de topic-commentstructuur, waarbij hetgeen waar een zin overgaat extra benadrukt wordt.
Omgangsvormen Er zijn verschillende woorden die gebruikt worden om iemand aan te spreken die verschillen in mate van beleefdheid. Dit is vergelijkbaar met jij en u in het Nederlands. Verder zijn er geen bijzonderheden gevonden over de omgangsvormen in het Vietnamees.
Taalverwerving door kinderen Er is geen informatie beschikbaar over de verschillende verwervingsfases in het Vietnamees. Daarom verwijzen we naar het algemene schema van taalverwerving met daarbij de kanttekening dat heel specifieke aspecten van een bepaalde taal later of eerder verworven kunnen worden dan in dit schema staat.
Taalstoornis of niet? Mogelijke moeilijkheden die kinderen kunnen ervaren bij het leren van Nederlands als tweede taal, die uit het Vietnamees vandaan kunnen komen:
Moeite met het vormen van het meervoud van zelfstandige naamwoorden en het vervoegen van werkwoorden.
Fouten met het gebruik van lidwoorden.
Fouten met het gebruiken van persoonlijke voornaamwoorden.
Verdubbelingen van woorden maken, terwijl dit in het Nederlands niet kan.
Er is nog geen informatie over een TOS in het Vietnamees. Een verwachting is dat een Vietnamees kind dat Nederlands leert geen fouten maakt met de woordvolgorde, omdat deze in beide talen overeenkomt. Wanneer dit wel het geval is, kan dit duiden op een eventuele TOS. Om een TOS vast te kunnen stellen kunnen er een aantal vragen aan ouders en/of tolk gesteld worden om een beeld te krijgen van de taalvaardigheid in het Vietnamees en in het Nederlands. Deze vragen zijn te vinden onder het kopje ‘Mogelijke vragen aan ouders/tolk’ bij Vietnamees in het talenoverzicht.
Voor meer uitgebreide informatie over het Vietnamees verwijzen we je naar de eigen pagina van deze taal. Die vind je onder "Overzicht talen".