Turks Klanken Het Turkse klanksysteem bestaat uit negen klinkers, en eenentwintig medeklinkers. De klinkers die in het Turks worden gebruikt komen sterk overeen met de klinkers in het Nederlands, maar het Nederlands heeft een aantal klinkers die voor Turken onbekend zijn. Dit zijn de ‘e’ zoals in het werkwoord ‘lopen’ en een aantal diftongen zoals de in ‘ui’ en ‘ei’. Medeklinkers die wel in het Nederlands voorkomen, maar niet in het Turks zijn zowel de harde als zachte ‘g’ zoals in ‘geld’ of ‘graag’. Daarnaast zijn er een aantal Turkse letters die qua schrijfwijze niet overeenkomen met het Nederlands, maar waarvan de klanken wel in beide talen aanwezig zijn.
Het Turks kent geen lettergrepen waarbij meerdere medeklinkers elkaar opvolgen, zoals in het woord ‘prak’. Moedertaalsprekers van het Turks plaatsen in het Nederlands dan ook vaak een klinker tussen twee op elkaar volgende medeklinkers.
Wanneer een uitgang aan een woordstam wordt geplakt, verandert de klinker in deze uitgang aan de hand van de klinkers in de stam. Wanneer en hoe welke klinker verandert, wordt uitgelegd onder het kopje Fonologieop de pagina voor het Turks.
Grammatica Het Turks is een taal waarbij heel veel uitgangen achter een woordstam geplakt kunnen worden. Hierdoor kan één Turks woord één hele Nederlandse zin representeren. Er bestaan uitgangen voor talige aspecten zoals tijd, persoon, meervoud, en naamvallen. Zoals hierboven werd aangegeven zijn de klinkers van de vele uitgangen van het Turks afhankelijk van welke klinker in de stam staat.
Naamwoorden kennen in het Turks geen grammaticaal geslacht. Het woordje 'o' betekent dan ook zowel 'hij' als 'zij'. Verder heeft het Turks geen bepaalde lidwoorden (zoals 'de' en 'het'). Het Turks maakt alleen gebruik van een onbepaald lidwoord (zoals het Nederlandse 'een'). Bijvoeglijke naamwoorden worden in het Turks niet verbogen, en het gebruik van persoonlijke voornaamwoorden is niet altijd verplicht. Hulpwerkwoorden worden nooit gebruikt, al kan soms het koppelwerkwoord ‘zijn’ wel worden gebruikt.
In actieve zinnen is de woordvolgorde onderwerp- lijdend voorwerp - werkwoord, in passieve zinnen zijn het onderwerp en lijdend voorwerp omgedraaid.
Meer informatie over Turkse grammatica staat beschreven op de talenpagina van deze taal (overzicht talen), onder de kopjes Morfologieen Syntaxis.
Taalverwerving door Kinderen Turkse kinderen zijn doorgaans snel in de verwerving van de vele uitgangen die het Turks gebruikt. Op tweejarige leeftijd zijn de meeste uitgangen verworven en kunnen deze worden toegepast op naamwoorden. Turkse kinderen tussen de 19 en 21 maanden oud zijn in staat alle naamvallen correct te gebruiken, voor Nederlandse kinderen ligt deze grens op 30 maanden.
Taalstoornis of niet? Turkse kinderen met een TOS produceren in hun moedertaal vaak foute of minder uitgangen dan hun leeftijdsgenoten. Turkse kinderen die (in het Turks) problemen ervaren met uitspraak van onder andere de ‘l’ en ‘r’, ervaren vaak dezelfde problemen als veel jongere kinderen die geen uitspraakproblemen hebben.
Een aantal fouten die Turkse kinderen maken wanneer zij Nederlands spreken kunnen overgedragen zijn vanuit het Turks. Dit soort fouten zijn dus niet per definitie een indicatie van een TOS. Denk hierbij aan de Nederlandse klanken die niet in het Turks voorkomen. Ook moeite met meerdere medeklinkers achter elkaar uitspreken kan een gevolg zijn van de Turkse moedertaal. Doordat het Turks veel uitgangen gebruikt, kan het voorkomen dat Turkse kinderen bij Nederlandse werkwoordvervoegingen een uitgang aan het werkwoord plakt wanneer dit niet nodig is. Omdat vervoeging van bijvoeglijke naamwoorden niet plaatsvindt in het Turks zal dit in het Nederlands mogelijk voor problemen zorgen.
Het kan erg nuttig zijn om aan de ouders te vragen hoe het kind zich ontwikkelt in het Turks ten opzichte van leeftijdsgenootjes en om naar specifieke foutenpatronen te vragen. Specifieke vragen die hierbij kunnen helpen kunt u vinden onder het kopje Vragen aan Oudersonder de taalpagina voor het Turks.
Voor uitgebreidere informatie verwijzen wij je naar de eigen pagina van Turks. Deze is te vinden onder het kopje “Overzicht talen”.