Singalees in het kort
Het Singalees (Sinhala, සිංහල) is een Indo-Arische taal die vrijwel alleen op het eiland Sri Lanka gesproken wordt. De taal is onderdeel van de Indo-Iraanse talen die op hun beurt weer onderdeel zijn van de Indo-Europese talen. Het is een van de officiële talen van Sri Lanka en wordt daar door ongeveer 15,5 miljoen mensen gesproken (www.ethnologue.com). Het Singalees is verwant aan het Maldivisch en Noord-Indiase talen als het Hindi, Punjabi, Bengaals en Marathi. Daarnaast staat het Singalees al meer dan twee millennia lang in contact met het Tamil, de andere officiële taal van Sri Lanka.
Figuur 1. : Overzicht van het gesproken Singalees over de wereld (Bron: https://www.srilankaonline.nl/bouwstenen-reizen-sri-lanka/malediven/ )
Dialecten In Sri Lanka worden er verschillende dialecten van het Singalees gesproken. Er is niet één dialect dat vastgelegd is als Standaardtaal, maar in de massamedia wordt hoofdzakelijk het dialect uit de zuidwestelijke Colomboregio gebruikt. Een ander wijdverbreid dialect is dat uit het noordelijke Kandyan. Alle dialecten zijn onderling verstaanbaar, maar het verstaan van het niet-eigen dialect zal enige inspanning vereisen van de hoorder. Religie Van de bevolking in Sri Lanka is zo’n 69,1% boeddhistisch, 7,1% hindoestaans, 7,2% islamitisch, 6,2% christelijk, en van de overige 10% is de religie niet bekend. Schriftsysteem In het Singalees is er een groter verschil tussen schrijftaal en spreektaal dan in het Nederlands. Literary Sinhala, dat gebruikt wordt in geschreven communicatie, verschilt zowel qua lexicon als qua grammatica van Spoken Sinhala. Het opmerkelijkste verschil tussen de twee varianten is dat Spoken Sinhala in tegenstelling tot Literary Sinhala geen subject-werkwoordagreement kent. Ook qua naamvalgebruik en vervoegingen van naamwoorden, werkwoorden en persoonlijke voornaamwoorden verschillen de twee varianten van elkaar. Op deze wikipagina wordt de nadruk gelegd op de gesproken variant van het Singalees. Het Singalees kent zijn eigen schriftsysteem, het Sinhala alphabet (zie Tabel 1), dat afgeleid is van het Indiase Brahmi-alfabet. Dit alfabet wordt in Sri Lanka niet alleen gebruikt voor het weergeven van het Singalees, maar ook voor het Pali en Sanskriet. Het Sinhala alphabet is syllabisch, wat wil zeggen dat één schriftteken een complete syllabe weergeeft. De zwarte schrifttekens in de tabel zijn de klassieke tekens, waarmee origineel Singalese woorden worden weergegeven. De grijze tekens worden alleen gebruikt in leenwoorden. Voor het schrijven van Singalees wordt niet alleen gebruik gemaakt van schrifttekens, maar ook van diakritische tekens. Wanneer een klinker volgt op een medeklinker, dan wordt een diakritisch teken gebruikt (zie Tabel 2). De /a/ is, zoals te zien is in Tabel 1, de standaardklinker in een syllabe. Voor deze klinker bestaat dan ook geen diakritisch teken. Tabel 1: Het Sinhala Alphabet. De zwarte tekens zijn onderdeel van het klassieke Singalese alfabet. De grijze tekens worden alleen gebruikt voor het weergeven van leenwoorden. Tabel 2: Overzicht van de diakritische tekens in het Sinhala alphabet
|