Koerdisch in het kort
Het Koerdisch is een Iraanse taal die behoort tot de Indo-Iraanse tak van de Indo-Europese taalfamilie. Het Koerdisch kent verschillende varianten waarvan het Kurmanci er één is. Het grootste aantal sprekers van het Kurmanci woont in Turkije. Hier spreken 15 miljoen Koerden deze taal. Daarnaast spreken 2 van de 6 miljoen Koerden in Irak Kurmanci, zijn er 3 miljoen Kurmanci-sprekende Koerden in Syrië en spreken 4 van de 11 miljoen Koerden in Iran het Kurmanci.
Tussen 1983 en 1991 was het verboden in Turkije om boeken en kranten te drukken in alle talen die niet de eerste officiële taal van een door Turkije erkende staat waren. Het Koerdisch was nergens de eerste taal en daarmee verboden in deze periode in Turkije. Het Kurmanci werd vooral gepubliceerd door emigranten, in met name Zweden, in Europa. Pas in 2002 werd er een wet aangenomen in Turkije die het mogelijk maakte om privé-onderwijs te volgen en radioprogramma’s te maken in talen die in Turkije gesproken worden. Er zijn geen cijfers bekend over het aantal sprekers van het Kurmanci in Nederland, maar van het Koerdisch kent het Kurmanci de meeste sprekers van de Koerdische dialecten. De grootste groepen Kurmanci-sprekende Koerden wonen in Turkije, Syrië, Armenië en Azerbaijan. Hoewel Kurmanci en Sorani nauw verwant zijn, zijn de talen in basisstructuur, vocabulaire en idioom verschillend (Thackston, 2006). Figuur 1: Een weergave van de verschillende dialecten van het Koerdisch over de gebieden waar het wordt gesproken (Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Kurmanci)
Dialecten Koerdisch is eigenlijk een verzamelnaam voor een aantal dialectgroepen. In totaal heeft het Koerdisch 5 dialecten, namelijke, Kurmanci, Sorani, Pahlavani, Hewrami en Zazaki. Twee belangrijke dialecten van het Koerdisch zijn Kurmanci en Sorani. Op deze pagina zal alleen het Kurmanci besproken worden. Alle dialecten van het Koerdisch zijn beïnvloed door het Perzisch, omdat dat de dominante taal van het gebied was. Schriftsysteem Er bestaat geen alfabet specifiek voor het Kurmanci of het Koerdisch. Het Koerdisch maakt gebruik van drie bestaande alfabetschriften, aangepast naar de wensen van het dialect. Het Koerdisch-Latijnse alfabet, aangevuld met een aantal tekens die ook voor het Turks gebruikt worden, het Koerdisch-Arabische alfabet en het Koerdisch-Cyrillische alfabet zijn de drie alfabetten in gebruik. Alle drie de alfabetten kunnen voor alle dialecten gebruikt worden. Voor Kurmanci is het Koerdisch-Latijnse alfabet het meest gebruikelijk. Het Koerdisch wordt pas sinds de jaren 1930 geschreven zoals het nu geschreven wordt. Door historische en politieke redenen was het Kurmanci lang geen geschreven taal in het gebied met de meeste sprekers (Thackston, 2006) . Een voorbeeld van het Kurmanci-Latijnse alfabet (Bron: http://www.koerdischetaal.nl/alfabet ): A B C Ç D E Ê F G H I Î J K L M N O P Q R S Ş T U Û V W X Y Z |