Duits in het kort
Het Hoogduits behoort tot de Indo-Europese, West-Germaanse taalfamilie. De taal wordt, met grote regionale verschillen, als officiële taal gesproken in Duitsland, Oostenrijk en Liechtenstein. Daarnaast is het één van de officiële talen in delen van Zwitserland, Italië (Zuid-Tirol), België (Oost-België), Luxemburg en Denemarken (Zuid-Jutland) (Kessel e.a., 2008, p.145). Er zijn in totaal ongeveer 105 miljoen moedertaalsprekers van het Duits.Verder wordt het Duits als inofficiële taal gesproken door minderheden in Namibië, landen van het voormalig Oostblok, in het Aziatische deel van Rusland (de Wolgaduitsers) en in delen van Frankrijk, Zuid- en Noord-Amerika en Canada. De reden voor deze weidse verspreiding is historisch bepaald door kolonisatie, oorlogen en migratie.
Traditioneel wordt de Duitse standaardtaal maar door weinig mensen in het dagelijks leven gesproken. In bepaalde delen van Duitsland is er in nagenoeg elke dorp een net iets ander dialect. Over het algemeen worden de dialecten onderverdeeld in drie grote groepen: de Ober-, Mittel- en Niederdeutsche dialecten. Elk is weer onderverdeeld in een grote verzameling specifieke dialecten. Voor een gedetailleerd overzicht: zie de literatuurverwijzingen. Het Duits wordt, net als het Nederlands met het Latijnse schrift geschreven, met 4 toevoegingen: Ü/ü, Ä/ä, Ö/ö en ß. Het verschil tussen de gesproken en geschreven taal ligt daarin dat er geen aparte schrijftaal is voor de dialecten. Aangezien er maar weinig mensen Hoogduits spreken in de alledag, zal bijvoorbeeld het transcriberen van gesproken taalproductie hoogstwaarschijnlijk leiden tot een niet-standaard Duits. Personen in bijvoorbeeld Oostenrijk of Zwitserland hanteren vaak een soort fonetisch schrift, waarin de dingen worden geschreven zoals ze worden gezegd. Een voorbeeld is het Zwitserse: “Han mega freud gha wo d karte afah singe hed!” (Standaardduits: Ich hab mega-Freude gehabt, als die Karte angefangen hat zu singen! - Nederlands: Ik vond het geweldig leuk toen de kaart begon te zingen.). |